استوپا مقبره بودایی در هند

استوپا چیست

استوپا اصولا یک مقبره نمادین بودایی به صورت کپه ای از خاک در سده دوم قبل از میلاد بوده است،این بناها ابعاد عظیمی یافتند و به دستور آشوکا در سراسر هند صدها استوپا ساخته شد،که امروز تنها هشت نمونه از آن باقی است. این بناها احجامی نیم کره و تو پر بودند؛ که در مرکزآن ا مقداری از خاکستر بودا نگ داری میشد. فرم نیم کره استوپا و پالن دایره ای آن خود یک طرح ماندالا بوده، که به دور محور کیهانی شکل میگیرد.

اگر خاکستر در بطن این استوپا باشد، گویی که جوهر آن پارسا عامل شکل گیری این عالم است. استوپا به عنوان محلی برای
نگهداری خاکستر بودا، مقدس و پرستیدنی بوده است. مؤمنان ضمن گردش به دور گنبد دعای خویش را نثار استوپا میکنند، بدون آنکه نیازی باشد به درون استوپا بروند. یعنی به واسطه خاکستری که درون استوپا نهفته است، کل آن تقدس میابد.استوپا مانند اکثر بناهای هندی بیش از یک عملکرد دارد، به طور کلی کاربری استوپا را می توان در: حفظ خاکستر مردگان مقدس،پرستش،نماد مرگ بودا و نشانی برای آئین بودا معرفی کنیم.

معروفترین و سالمترین استوپای بجا مانده ، استوپای سا نچی است.این بنا نیم کره ای است عظیم که با نرده های سنگی احاطه شده است،چهار دروازه دارد، این دروازه ها که تورانا نام دارد. گذر از جهان مادی خارج به جهان معنوی را با تأکید نشان و به چهار سوی عالم نظر دارند. ارتفاع گنبد آجری این استوپا از زمین 90 متر است. در بالای این گنبد فضایی مربع شکل وجود دارد به نام هارمیکا که نماد
بهشت خدایان است ودر وسط آن یاستی یا دکل مزین شده با چند چتر به بالا رفته است.

از دیگر استوپاهای مطرح بودایی می توان به استوپای امراواتی به عنوان برجسته ترین استوپا و از بارهوت به عنوان ک نترین استوپا یادکرد. خالصه آنکه استوپا یکی از زیباییهای معماری هند و نموداری از هماهنگی میان مبانی نظری و طراحی معماری در هنر باستان است. استوپاها در معماری هند ویژگی خاصی دارند و از جمله بناهای بسیارمهم و حائز اهمیت دین بودایی هستند.