سوالات متداول متقاضیان آزمون نظارت، اجرا و طراحی

هر ساله آزمونی تحت عنوان “آزمون ورود به حرفه” توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان و با همکاری سازمان سنجش در کشور برگزار می‌شود. برای دریافت پروانه اشتغال به کار در رشته های مهندسی، نیاز به شرکت در این آزمون‌ها هست که شامل هفت رشته اصلی مهندسی است:
عمران/ معماری/ تاسیسات مکانیکی/ تاسیسات برقی/ شهرسازی/ نقشه برداری/ ترافیک1- چرا باید در آزمون نظام مهندسی شرکت کنیم؟

1- چرا باید در آزمون نظام مهندسی شرکت کنیم؟

شرکت و قبولی در این آزمون‌ها، شرط اصلی ورود به حرفه مهندسی و دریافت پروانه اشتغال به کار است.

2- آیا برای شرکت در آزمون نظام مهندسی، عضویت در سازمان نظام مهندسی ضروری است؟

در زمان ثبت نام و شرکت در آزمون نظام مهندسی، عضویت در سازمان ضروری نیست اما پس از قبولی و اقدام برای اخذ پروانه باید در سازمان استانی که در زمان ثبت‌نام اعلام نموده‌اید، عضو شوید تا بتوانید درخواست صدور پروانه داشته باشید.

3- ثبت نام در آزمون نظام مهندسی از چه طریقی است؟

ثبت نام از طریق سایت دفتر مقررات ملی ساختمان (https://inbr.ir/) و بخش «آزمون‌های ورود به حرفه» انجام می‌گیرد.

4- آزمون نظام مهندسی چند بار در سال برگزار می‌گردد؟

تاکنون برگزاری آزمون‌ها زمان‌بندی خاصی نداشته و به طور معمول دو بار در سال برگزار می‌شود. ولی با توجه به اخبار منتشر شده از زبان مدیر کل دفتر مقررات ملی در چند ماه اخیر، برنامه‌ریزی شده که 4 بار در سال برگزار گردد.

5- شرایط شرکت در آزمون نظام مهندسی

1) داشتن حداقل مدرک کارشناسی در رشته‌های اصلی یا رشته‌های مرتبط
2) گذشت 3 سال از مدرک کارشناسی، 2 سال از مدرک کارشناسی ارشد و 1 سال از مدرک دکتری
*گذشت این مدت زمان از تاریخ فارغ‌التحصیلی تا روز آزمون، ملاک است.
*رشته‌های اصلی مهندسی: معماری، عمران، تأسیسات مکانیکی، تأسیسات برقی، شهرسازی، نقشه‌برداری و ترافیک
*رشته‌های مرتبط: رشته‌هایی که عنوان اصلی آنها با رشته‌های اصلی متفاوت بوده ولی محتوای علمی و آموزشی آنها با رشته‌های اصلی بیش از %70 در ارتباط باشد.
*داشتن مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری، هیچگونه مزیتی در آزمون نظام مهندسی ندارد.

6- در صورت داشتن مدرک کارشناسی ناپیوسته می‌توان در آزمون نظام مهندسی شرکت کرد؟

دارندگان مدرک تحصیلی کارشناسی ناپیوسته یا کارشناسی و کاردانی با عناوین متفاوت از رشته‌های اصلی، و همچنین کارشناسی ارشد و دکتری فاقد مدرک کارشناسی در رشته‌های اصلی جهت اطلاع از امکان دریافت پروانه اشتغال به کار در رشته و صلاحیت مورد نظر-قبل از ثبت نام در آزمون- باید به اداره کل راه و شهرسازی استان محل عضویت خود، مراجعه کنند. در صورت عدم توجه به مصوبات کمیسیون هم‌ارزی و رعایت دستورالعمل‌ها حتی اگر شما در آزمون شرکت کنید و قبول شوید، قبولی شما بیهوده خواهد بود و پروانه‌ای برای شما صادر نخواهد شد.

7- آیا برای شرکت در آزمون، کارت پایان خدمت یا معافیت ضرورت دارد؟

خیر، اما برای دریافت پروانه اشتغال ضروری است.

8- آیا شخصی که معافیت پزشکی برای سربازی داشته باشد، می‌تواند پروانه اشتغال دریافت کند؟

بلی در جایی از مقررات و ضوابط در این مورد اشاره نشده است که در صورت داشتن بقیه شرایط معافیت سربازی مشکلی برای دریافت پروانه اشتغال به کار داشته باشند.

9- آیا ثبت نام آزمون نظام مهندسی شرط معدل دارد؟

خیر

10- اعتبار قبولی آزمون‌ها چه مدت است؟

حداکثر تا 3 سال پس از زمان برگزاری آزمون، اعتبار خواهد داشت.

11- شرایط برگزاری آزمون‌های نظارت و اجرا به چه صورت است؟

در آزمون‌های نظارت و اجرا، 60 سوال به صورت چهار گزینه‌ای مطرح می‌شود. مدت زمان برگزاری آزمون، 150 دقیقه (2/5 ساعت) است. این آزمون‌ها به صورت کتاب باز برگزار می‌گردند و لازم است داوطلبان منابع آزمون را با خود به همراه داشته باشند.

12- آیا آزمون‌های نظارت و اجرا، جداگانه برگزار می‌شوند؟

بلی، آزمون‌های نظارت و اجرا مستقل از یکدیگرند و معمولاً در یک روز یا دو روز پیاپی برگزار می‌گردند، همچنین برای هر آزمون، باید دو کارت اعتباری خریداری و به طور جداگانه ثبت‌نام شود.

13- شرایط برگزاری آزمون‌ طراحی به چه صورت است؟

مدت زمان برگزاری، 8 ساعت و به صورت ترسیمی است. داوطلبان بسته به نوع سوال به ترسیم مدارک خواسته شده اعم از پلان، نما، برش و… به صورت دستی و در داخل دفترچه می‌پردازند. در این آزمون یک سوال اصلی و یک سوال فرعی وجود دارد که معمولاً 40 نمره از 50 نمره به سوال اصلی اختصاص دارد.

14- شرط قبولی در آزمون نظام مهندسی چیست؟

فعلاً حد نصاب قبولی %50 است (حداقل نمره 50 از 100 برای آزمون نظارت و اجرا و حداقل نمره 25 از 50 برای آزمون طراحی)، ولی با توجه به اخبار منتشر شده در چند سال اخیر، ممکن است در آینده به صورت رتبه‌بندی باشد. به این صورت که کسب بالاترین نمرات، ملاک قبولی باشد.

15- آیا آزمون نمره منفی دارد؟

بلی. آزمون‌ نظارت و اجرا که به صورت تستی برگزار می‌گردد، نمره منفی دارد و هر 3 پاسخ غلط، یک سوال صحیح را از بین می‌برد.

16- نحوه محاسبه نمره قبولی به چه صورت است؟

17- زمان اعلام نتایج آزمون به چه صورت است؟

زمان دقیق و مشخصی وجود ندارد. معمولاً 2 ماه. گاهاً حتی 4 ماه به طول می‌انجامد.

18- کدام‌یک از مباحث مهم‌تر است؟

همه مباحث به یک میزان مهم‌اند. چون افرادی که در صنعت ساختمان‌سازی فعالیت می‌کنند، باید بر قوانین موجود در همه مباحث مقررات ملی مسلط باشند و به کار گیرند.

19- آیا فقط با تست‌‌زنی و بدون مطالعه منابع می‌توان در آزمون قبول شد؟

خیر. در هر دوره، سوالات جدیدی مطرح می‌شود، پراکندگی سوالات زیاد است و تمام صفحات کتاب مهم‌اند و باید تسلط کافی بر همه منابع داشته باشید.

20- پایه پروانه اشتغال به کار و ارتقا پایه چیست؟

همانند گواهی‌نامه رانندگی که افراد پایه یک، حرفه‌ای‌های رانندگی هستند و بعد از اخذ پایه ۳ و پایه ۲ به آن دست پیدا می‌کنند، در این حرفه نیز مهندسان در ابتدا با قبولی در آزمون ورود به حرفه به پایه ۳ دست می‌یابند و بعد از گذراندن دوره‌ها و قبولی در آزمون‌های ارتقا پایه به پایه‌های بالاتر می‌روند و متراژ سهمیه پروژه‌ها افزایش می‌یابد. پروانه اشتغال به کار در 4 درجه صادر می‌گردد:
پایه ۳ / پایه ۲ / پایه ۱ / ارشد

• جهت ارتقا از «پایه ۳» به «پایه ۲» داشتن ۴ سال سابقه کار حرفه‌ای در پایه قبلی و شرکت در دوره‌های ارتقا پایه و موفقیت در آزمون مربوط (گذشت 4 سال از تاریخ صدور صلاحیت مربوطه)
• از «پایه ۲» به «پایه ۱»: ۵ سال
• از «پایه ۱» به «ارشد»: ۶ سال

21- آیا بعد از قبولی در آزمون نظارت، اجرا و طراحی می‌توانیم در هر 3 زمینه فعالیت داشته باشیم؟

اگر در آزمون هر 3 صلاحیت قبول شوید، هر 3 آنها پشت پروانه شما درج می‌شود، اما نمی‌توانید همزمان از هر 3 صلاحیت استفاده کنید؛ می‌توانید نظارت و طراحی را یا طراحی و اجرا را به صورت همزمان استفاده کنید، اما نظارت و اجرا به صورت همزمان امکان‌پذیر نیست.

22- اگر شخصی هم نظارت و هم اجرا را قبول شده باشد، بهتر است در کدام زمینه فعالیت کند؟

بستگی به علاقه و خواسته مالی شما دارد. اگر شاغل هستید، نظارت بهتر است. چون نیاز به حضور دائم شما نیست و باید به صورت مقطعی به ساختمان سر بزنید و سر موعد به مرجع صدور پروانه گزارش کنید. اما مجری اجرای کل کار را بر عهده دارد و باید تمام مراحل اجرایی ساختمان زیر نظر او صورت گیرد.
اینکه کدام یک از صلاحیت‌ها از نظر مالی بهتر است، به فاکتورهای زیادی بستگی دارد؛ مثلاً
کدام شهر هستید، آیا تعداد ناظران در آن شهر بیشتر است یا مجریان؟
آیا مجری ذیصلاح برای تمام ساختمانها در آن شهر الزامی است یا خیر؟
*از نظر مقررات ملی ساختمان، وجود مجری ذیصلاح در همه ساختمان‌ها الزامی است.
با توجه به شرایط بالا اگر بخواهید به صورت حقیقی با پروانه اشتغال خودتان کار کنید، نظارت هم از نظر مالی هم مسئولیتی و حقوقی بهتر است.

23- برای اجرا، حقوقی کردن پروانه اشتغال بهتر است یا به صورت حقیقی؟

پروانه اجرا به صورت حقیقی تعداد کار کمتری دارد که در هر استان متفاوت است.
اگر پروانه اشتغال حقوقی شود، دیگر تا زمان اتمام قرارداد، دسترسی به پروانه وجود ندارد و پروانه در اختیار شرکت خواهد بود. ضمناً هر کدام از صلاحیت‌ها که حقوقی شود، یعنی پروانه شما حقوقی شده و دیگر نمی‌توانید از دیگر صلاحیت‌ها به صورت حقیقی استفاده کنید.