نکات مهم مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان

مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان (ویرایش 1396) با عنوان “علائم و تابلوها“، بیستمین کتاب از مباحث 22گانه مقررات ملی است که از منابع آزمون نظام مهندسی به شمار می‌رود.
هدف كلي از تدوين اين مقررات، نصب و استفاده از تابلوها و علائم به منظور تأمين سلامت و بهداشت، ايمني، آسايش و صرفه‌جویي در منابع است.

تعاریف

تابلو: ابزاري براي پيام‌رساني تصويري است. ممكن است داراي سازه يا فاقد آن بوده، به ساختمان يا ديوار الصاق شود يا روي زمين، نرده و امثال آن قرار گيرد.
علائم: پيام‌هائي كه با استفاده از رنگ، نوشتار، تصوير، نور، گفتار، صوت و حركت، پيامي را براي آگاهي به مخاطب منتقل مي‌كنند.
علائم ايمني: علائمي كه توسط تابلو، رنگ، علامت نوراني (روشنايي) يا علائم صوتي، ارتباط كلامي يا علائم ناشي از حركت دست، توصيه‌ها و اطلاعاتي درباره ايمني عمومي و بهداشت كار را انتقال مي‌دهند و شامل علائم تصويري، علائم نوراني، علائم نوري، علائم صوتي، علائم كلامي و علائم ايمني با حركات دست مي‌گردند.
علائم تصويري: علائمي ديداري كه با تركيبي از شكل، رنگ، نوشته، سمبل و نشانه تصويري حاوي پيام مشخصي براي مخاطبين هستند.

علائم تصويري (از جهت كاربرد)

علائم تصويري ايمني در ساختمان‌ها و كارگاه‌ها: علائمي كه داراي پيام‌هاي منع‌كننده كار خطرزا يا هشدار وجود خطري يا الزام به انجام كاري يا راه‌هاي گريز از خطر يا كمك‌هاي اوليه، با نشانه تصويري و رنگ‌هاي خاص باشد و شامل انواع زير است:

1) علائم تصويري بازدارنده: منع‌كننده كاري است كه احتمال خطر را افزايش مي‌دهد يا آن را به وجود مي‌آورد.
خصوصیات اصلی:
الف) دایره‌ای شکل
ب) نشانه تصويري به رنگ سياه روي زمينه سفيد با حاشيه دايره و خط مورب به رنگ قرمز (از چپ به راست كه قسمت قرمز رنگ حداقل 35 % سطح علامت را بپوشاند).

2) علائم تصويري هشدار دهنده: علائمي كه احتمال بروز خطر را هشدار داده و لزوم احتياط در انجام كار را بيان مي‌كند.
خصوصیات اصلی:
الف) مثلثي شكل
ب) نشانه تصويري به رنگ سياه روي زمينه زرد با حاشيه سياه (قسمت زرد رنگ حداقل %50 سطح علامت را بپوشاند).

3) علائم تصويري الزام کننده: علائمي كه احتمال بروز خطر را هشدار داده و لزوم احتياط در انجام كار را بيان مي‌كند.
خصوصیات اصلی:
الف) دايره‌اي شكل
ب) نشانه تصويري سفيد رنگ روي زمينه آبي (قسمت آب ي رنگ حداقل 50 % سطح علامت را بپوشاند).

4) علائم تصويري مربوط به خروج اضطراري و كمك هاي اوليه: علائمي كه اطلاعاتي را راجع به امكانات نجات و امداد مثل مسير خروج، مسير امدادرساني، فضاي پناه، كمك‌هاي اوليه و نظاير آن ارائه مي‌كنند.
خصوصيات اصلي:
الف) مربع يا مستطيل شكل
ب) نشانه تصويري سفيد رنگ روي زمينه سبز

5) علائم تصويري مربوط به وجود تجهيزات آتش نشاني: علائمي كه اطلاعاتي را راجع به امكانات و تجهيزات آتش‌نشاني ارائه مي‌كنند.
خصوصيات اصلي:
الف) مربع يا مستطيل شكل
ب) نشانه تصويري سفيد رنگ روي زمينه قرمز (قسمت قرمز رنگ حداقل 50 % سطح علامت را بپوشاند).

6) علائم مربوط به مكان‌هاي ايمن براي افراد ناتوان جسمي- حركتي: علائمي كه اطلاعاتي در مورد امكانات و تجهيزات مرتبط با ايمني ناتوانان جسمي – حركتي در بناهاي مناسب‌سازي شده و فضاي پناه آنان ارائه مي‌كنند.
خصوصيات اصلي:
الف) مربع يا مستطيل شكل
ب) نشانه تصويري سفيد رنگ روي زمينه آبي (قسمت آبي رنگ حداقل 50 % سطح علامت را بپوشاند).

علائم ايمني اضطراري با نصب در بيرون ساختمان ها و كارگاه هاي حاوي مخازن سيالات (صفحه 59)

در این علائم 4 نوع هشدار بیان می‌شود:
1- هشدار آتش‌سوزی
2- هشدار بهداشتی
3- هشدار ناپایداری مواد
4- هشدارهای خاص دیگر

صفحات مهم مبحث بیستم

  • صفحه 15 تا 17، علائم ایمنی با حرکات دست
  • صفحه 23، محدوده نصب علائم تصويري و تابلوها
  • صفحه 28 تا 30، ضوابط كلي استفاده از علائم ايمني تصويري و تابلوها
  • صفحه 30 و 31، ضوابط كلي استفاده از علائم ايمني در برابر حريق
  • صفحه 52 و 53، علامت هشدار ایمنی و عنوان پیام
  • صفحه 59، علائم ايمني اضطراري با نصب در بيرون ساختمان‌ها و كارگاه‌هاي حاوي مخازن سيالات
  • صفحه 68، پیشروی مجاز تابلوهاي واقع در معابر و محوطه‌هاي بيروني در معابر
  • صفحه 70، خط در تابلوهاي واقع در معابر و محوطه‌هاي بيروني
شکل شماره 12 (صفحه 29): تراز نصب علائم و تابلوها

جداول مهم مبحث بیستم

  • صفحه 19 تا 22، جدول شماره 3، تابلوهاي الزامي براي نصب در تصرف‌هاي مختلف ساختمان‌ها
  • صفحه 30، جدول شماره 4، رنگ‌هاي مورد استفاده در علائم ايمني در حريق
  • صفحه 56، جدول شماره 5، حداقل ابعاد علامت و نوشته ايمني لوله ها
  • صفحه 57، جدول شماره 6، جدول استاندارد رنگي ايمني لوله‌ها
  • صفحه 68، جدول شماره 10، حداقل ارتفاع حد زیرین تابلو و حداکثر پیشروی آن در معبر

بعضی از کلمات کلیدی مبحث بیستم که در سوالات مطرح می‌شوند، عبارتند از:

  • علائم ایمنی در برابر حریق
  • پیشروی تابلو
  • تابلو مجاز
  • علائم تصویری
  • راهنمای واکنش اضطراری
  • راهنمای تخلیه اضطراری
  • تابلو انتظامی
  • تابلو طره
  • علائم صوتی – آژیر حریق
  • تابلو معرف کاربری

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *