Pendentive اصطلاحی است که به یک عنصر ساختمانی داده میشود که اجازه میدهد گنبد را بر روی فضاهای مربع یا مستطیل قرار دهید. لچیکها بخشهای مثلثی یک کره هستند که در بالا گسترش یافته و به نقاط پایین مخروطی میشوند، بنابراین پایه دایرهای یا بیضوی پیوسته مورد نیاز برای حمایت از گنبد را ممکن میسازند. منحنی افقی قاعده گنبد مستقیماً به منحنیهای عمودی چهار طاق تکیهگاه در هر گوشه متصل است. در جایی که منحنی لچکی و گنبد پیوسته است، شکل طاقدار به گنبد لچکی یا پندنتیو معروف است.
لچکیها نیروی بیرونی را از وزن گنبد دریافت میکنند و آن را در چهار گوشه متمرکز میکنند، جایی که از ستونها به سمت پایههای زیرین هدایت میشود. قبل از توسعه این لچکیها، ساخت گنبد یا مستلزم گرد بودن ساختار نگهدارنده بود مانند پانتئون رم یا با استفاده از قلاب یا پرکننده ساختمانی برای تشکیل پایه در گوشههای یک اتاق که اجازه دهد گنبد بر بالای چهار طاق قرار گیرد. هر دو روش، عرض و ارتفاع احتمالی گنبد را محدود میکردند. با هدایت نیرو به دور از دیوارها، میتوان گنبدها را بسیار بزرگتر و بلندتر ساخت.
رومیها اولین کسانی بودند که گنبدهای لچکی را در قرن دوم تا سوم پس از میلاد آزمایش کردند. آنها کنترل گنبدی بر روی یک فضای محصور مربع یا چند ضلعی را به عنوان یک چالش معماری خاص میدیدند.
معماران بیزانسی روشهای ساخت و ساز را به کمال رساندند و در نتیجه لچکیها، یکی از ویژگیهای مشترک معماری اسلامی است که غالباً با خطوط ظریف استفاده میشود. گنبدهای پندنتیو معمولاً برای کلیساهای ارتدکس، رنسانس و باروک، به ویژه در اروپای کاتولیک رومی و آمریکای لاتین ساخته میشدند.
نمونه اصلی اولیه گنبد لچکی، ایاصوفیه در استانبول است که در سال 537 پس از میلاد تکمیل شد. نمونه معروف دیگر گنبد صخره در اورشلیم از قرن هفتم است.
منبع: www.designingbuildings.co.uk
