امروزه، کارشناس رسمی به یکی از جایگاه‌های ارزشمند و پرمخاطب در حوزه مهندسی تبدیل شده است. به دلیل اعتبار بالای حرفه‌ای این شغل، بسیاری از فارغ‌التحصیلان رشته‌های عمران و معماری به دنبال دریافت پروانه کارشناس رسمی هستند. افرادی که شرایط لازم برای کارشناس رسمی دادگستری را دارند، باید در آزمون کارشناس رسمی دادگستری شرکت کنند. این آزمون راهی است برای انتخاب کارشناسان رسمی دادگستری که قرار است برای روشن شدن حقایق پرونده ها، با قضات همکاری داشته باشند.
برای شرکت در آزمون کارشناس رسمی دادگستری باید در رشته مورد تقاضا، تخصص و تحصیلات داشته باشید. یکی از رشته هایی که همواره در آزمون کارشناس رسمی دادگستری مورد نیاز بوده است، رشته راه و ساختمان است.
آزمون کارشناس رسمی دادگستری توسط چه نهادهایی برگزار می شود؟
کارشناس رسمی دادگستری ← کانون کارشناسان رسمی دادگستری
کارشناس رسمی قوه قضائیه (ماده 187) ← مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه
کانون کارشناسان رسمی دادگستری
www.hcioe.org | www.karshenasan.ir
تهران، بلوار میرداماد، خیابان حصاری، کوچه 17، پلاک 8
021-92001402
مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه
www.23055.ir
تهران، بلوار نلسون ماندلا (جردن)، خیابان گلفام، شماره 54
021-23055000
تفاوت کارشناس رسمی دادگستری (کانون کارشناسان و قوه قضائیه)
ماهیت کار و وظایف هر دو گروه یکسان است. از نظر حقوق و مزایا مشابه یکدیگرند و در پروانه کارشناسی هر دو به طور یکسان عنوان “کارشناس رسمی دادگستری” درج می‌شود. وظایف و درآمد کارشناس رسمی یکسان است و ربطی به نوع آزمون فرد ندارد. داوطلبان می‌توانند در هر دو آزمون شرکت کنند اما تنها در یکی از این دو می‌توانند پروانه بگیرند. همچنین دریافت پروانه کارشناسی رسمی و وکالت به صورت همزمان ممکن نیست.
آزمونهای برگزار شده در سالهای اخیر
کارشناس رسمی دادگستری: آبان 1395 | دی 1398 | بهمن 1400 | دی 1402
کارشناس رسمی قوه قضائیه: اسفند 1396 | شهریور 1399| مهر 1400 | آبان 1402
از سال 1401 با تصویب قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار قرار است هر سال برگزار شود.
آزمون‌ها براساس تعداد شرکت کنندگان در مراکز استان‌ها برگزار می‌شوند.
مراحل آزمون و دریافت پروانه
1) آزمون کتبی
- توسط سازمان سنجش
- چهار گزینه‌ای
- 50 تا 60 سوال
- 100 تا 120 دقیقه
- جزوه بسته
- نمره منفی دارد.
- ماشین حساب مجاز نیست.
2) آزمون شفاهی (مصاحبه): افرادی که موفق به کسب نمره قبولی شده باشند، برای انجام آزمون شفاهی به نهاد مربوطه (کانون کارشناسان/مرکز وکلا، قوه قضائیه) معرفی می‌شوند. پس از قبولی در آزمون کتبی، داوطلبان باید مدارک و مستندات شغلی و تحصیلی خود را در سامانه بارگذاری نمایند. در صورت پذیرفته شدن این مدارک، جهت مصاحبه دعوت بعمل خواهد آمد.
3) کارآموزی: به مدت یک سال
4) ادای سوگند
5) دریافت پروانه
شرایط ثبت نام آزمون
- شرایط سنی:
– کانون کارشناسان: حداقل 25 سال (تا پایان مهلت ثبت نام)
– قوه قضائیه: حداقل 24 سال (تا زمان ثبت نام) - داشتن معافیت یا کارت پایان خدمت وظیفۀ عمومی (براي آقایان)
- داوطلب بايد بومي استان انتخابي باشد.
- مدرک معتبر لیسانس یا بالاتر در رشته موردتقاضا (ملاک تاریخ فارغ التحصیلی روز برگزاری آزمون است.)
- شرایط علمی و پنج سال سابقه کار مرتبط با رشته موردتقاضا (سابقه کار تجربی باید بعد از تاریخ اخذ مدرک کارشناسی باشد.)
آیا كارشناسي رسمي شغل محسوب مي‌شود؟
خیر. افراد شاغل در مؤسسات دولتي و غيردولتي درصورت داشتن شرايط مي‌توانند در آزمون ثبت‌نام نمايند.
سابقه کار
سابقه کار یکی از شروط اصلی شرکت در آزمون است.
سابقه کار تخصصی و تجربه حرفه ای مرتبط به مدت پنج سال بعد از دریافت مدرک تحصیلی
ارائه اسناد و مدارک معتبر در زمان ثبت نام و در زمان تحویل مدارک (پس از قبولی در آزمون کتبی)
تشخیص سابقه کار مرتبط به عهده هر نهاد برگزارکننده است.
سپری شدن پنج سال از مدرک لیسانس کافی نیست.
ارائه بیمه یا گواهی معتبر از فعالیت حرفه‌ای مهندسی قابل قبول است.
برای مهندسان پایه دو نظام مهندسی نیاز به سابقه بیمه نیست.
شرایط سابقه کار برای رشته های کارشناسی قوه قضائیه در جدول زیر آمده است.
| رشته تحصیلی | سابقه کار |
|---|---|
| راه و ساختمان (کد 101) | |
| مهندسی عمران (همه گرایش‌ها بجز آب، محیط‌زیست و نقشه‌برداری) مهندسی راه و ساختمان مهندسی معماری معماری مهندسی تکنولوژی عمران (فناوری) مهندسی تکنولوژی معماری مهندسی تکنولوژی ساختمان مدیریت پروژه و ساخت دبیری عمران مهندسی فناوری عمران – ساختمان سازی علمی کاربردی ساختمان علمی کاربردی معماری (افزوده شده در اصلاحیه) مهندسی فناوری معماری (افزوده شده در اصلاحیه) |
داشتن دانشنامه کارشناسی مرتبط و 5 سال تمام سابقه تجربی مرتبط با رشته از زمان فارغ التحصیلی تا زمان آزمون (تشخیص سابقه کار مرتبط به عهده مرکز است.) |
| معماری و تزئینات داخلی (کد 139) | |
| مهندسی معماری (کلیه گرایش‌ها) معماری معماری داخلی و دکوراسیون مهندسی تکنولوژی معماری علمی کاربردی معماری |
داشتن دانشنامه کارشناسی مربوط و 5 سال تمام سابقه تجربی مرتبط با رشته از زمان فارغ التحصیلی تا زمان آزمون (تشخیص سابقه کار مرتبط به عهده مرکز است.) |
| برنامه‌ریزی شهری (کد 124) | |
| شهرسازی – برنامه‌ریزی شهری عمران – عمران معماری – معماری عمران – نقشه‌برداری جغرافیا – برنامه‌ریزی شهری |
داشتن دانشنامه کارشناسی مربوط و 5 سال تمام سابقه تجربی مرتبط با رشته از زمان فارغ التحصیلی تا زمان آزمون (تشخیص سابقه کار مرتبط به عهده مرکز است.) |
| آتش نشانی و آتش سوزی (کد 125) | |
| ایمنی و آتش نشانی (پیشگیری) مهندسی فناوری حریق کارشناس حرفه‌ای حفاظت و پیشگیری از حریق و حوادث کارشناس حرفه ای مدیریت و فرماندهی عملیات در حریق و حوادث امداد و نجات ساختمانهای بلند حریق مهندسی ایمنی و بهداشت محیط |
برای رشته‌های ایمنی و آتش‌نشانی (پیشگیری – امداد و نجات – ساختمانهای بلند – حریق)، مدیریت (مهندسی) ایمنی و بهداشت محیط، شیمی: داشتن دانشنامه کارشناسی مرتبط و 10 سال تمام سابقه تجربی مرتبط (تشخیص سابقه کار مرتبط به عهده مرکز است.) |
| مهندسی فناوری ایمنی، سلامت و محیط‌زیست HSE کارشناسی حرفه‌ای ایمنی، سلامت و محیط‌زیست HSE شیمی مکانیک برق عمران معماری |
برای رشته‌های محیط زیست، مکانیک، برق، عمران: داشتن دانشنامه کارشناسی مرتبط و 15 سال تمام سابقه تجربی مرتبط (تشخیص سابقه کار مرتبط به عهده مرکز است.) |
| تمامی رشته های تحصیلی | داشتن دانشنامه کارشناسی مربوط و 20 سال تمام سابقه تجربی مرتبط (تشخیص سابقه کار مرتبط به عهده مرکز است.) |
رشته‌های تحصیلی موردپذیرش کانون کارشناسان
الف) راه و ساختمان (کد 41)
– مهندسی عمران (همه گرایش‌ها بجز آب، محیط‌زیست و نقشه‌برداری)
– عمران
– مهندسی معماری
– مهندسی راه و ساختمان
– معماری
– مهندسی مدیریت پروژه
– مهندسی ساختمان
– مهندسی اجرایی عمران (جدید)
– مهندسی تکنولوژی عمران
– مهندسی تکنولوژی معماری
– تکنولوژی معماری
– مهندسی تکنولوژی ساختمان
– مهندسی و مدیریت ساخت
– مهندسی تکنولوژی راهسازی
– مهندسی راهداری
ب) معماری داخلی و تزئینات (کد 63)
– معماری داخلی
– دکوراسیون
– مهندسی معماری (جدید)
– معماری
– معماری منظر
رشته‌های تحصیلی موردپذیرش مرکز وکلا، قوه قضائیه
الف) راه و ساختمان (کد 101)
– مهندسی عمران (همه گرایش‌ها بجز آب، محیط‌زیست و نقشه‌برداری)
– مهندسی راه و ساختمان
– مهندسی معماری
– معماری
– مهندسی تکنولوژی عمران (فناوری)
– مهندسی تکنولوژی معماری
– مهندسی تکنولوژی ساختمان
– مدیریت پروژه و ساخت
– دبیری عمران
– مهندسی فناوری عمران – ساختمان سازی
– علمی کاربردی ساختمان
– علمی کاربردی معماری (افزوده شده در اصلاحیه)
– مهندسی فناوری معماری (افزوده شده در اصلاحیه)
ب) معماری و تزئینات داخلی (کد 139)
– مهندسی معماری (کلیه گرایش‌ها)
– معماری
– معماری داخلی و دکوراسیون
– مهندسی تکنولوژی معماری
– علمی کاربردی معماری
ج) برنامه‌ریزی شهری (کد 124)
– شهرسازی – برنامه‌ریزی شهری
– عمران – عمران
– معماری – معماری
– عمران – نقشه‌برداری
– جغرافیا – برنامه‌ریزی شهری
د) آتش نشانی و آتش سوزی (کد 125)
– ایمنی و آتش نشانی (پیشگیری)
– مهندسی فناوری حریق
– کارشناس حرفه‌ای حفاظت و پیشگیری از حریق و حوادث
– کارشناس حرفه ای مدیریت و فرماندهی عملیات در حریق و حوادث
– امداد و نجات
– ساختمانهای بلند
– حریق
– مهندسی ایمنی و بهداشت محیط
– مهندسی فناوری ایمنی، سلامت و محیط‌زیست HSE
– کارشناسی حرفه‌ای ایمنی، سلامت و محیط‌زیست HSE
– شیمی
– مکانیک
– برق
– عمران
– معماری
قبولی در آزمون
ظرفیت پذیرش
در آزمونهای پیش از سال 1402 کسانی که بالاترین نمرات را کسب می‌کردند، با توجه به ظرفیت پذیرش اعلام شده در هر حوزه قضایی در زمان ثبت نام، به مرحله مصاحبه دعوت می‌شدند. اما در آزمونهای سال 1402 در صورت کسب نمره حد نصاب، جزو پذیرفته‌شدگان آزمون محسوب می‌شوند.
نمره قبولی
نمره حدنصاب = 0.7 × نمره میانگین یک درصد نفرات برتر
کسب نمره بالاتر از نمره حدنصاب، به منزله قبولی در آزمون کتبی است و داوطلبان پذيرفته شده، براي طي مراحل بعد به هر نهاد برگزارکننده معرفی می‌شوند.
مثال:
اگر تعداد کل شرکت‌کنندگان در رشته‌ای 1000 نفر باشد، یک درصد برتر، 10 نفر خواهد بود. میانگین نمرات آنان محاسبه شده و در عدد 0/7 ضرب می‌شود.
فرضاً نمره میانگین آن 10 نفر، 90 باشد ← 90×0.7=63 بنابراین حداقل نمره قبولی در آزمون کتبی باید 63 باشد.
