زندگی نامه ویکتور هورتا
ویکتور هورتا، طراح بلژیکی، یکی از بزرگترین معماران اواخر قرن 19 ام است که بیشتر به خاطر کارهای طراحی آرت نووُی خود شناخته شده است. ویکتور هورتا در کنار پاول هانکار(1901-1859) و هنری ون دی-ولده (1957-1863) به عنوان پیشگامان معماری مدرن بلژیک شناخته می شوند. از جمله آثار او می توان به طراحی هتل تاسِل در بروکسل (4-1893) اشاره کرد که توسط منتقدان هنری به عنوان اولین نمونه از سبک آرت نووُ (هنر نو) که از هنرهای تزئینی وارد معماری شده است، مطرح می شود.
در واقع خانه تاسل به عنوان یک بیانیه ای برای سبک آرت نوو که بعضا در بلژیک، پس از “گروه بیست” (گروهی متشکل از بیست هنرمند مدرن در بروکسل) از آن به عنوان “سبک بیست” یاد می شود، شناخته میشود. خانه تاسل همچنین به دلیل استفاده از عناصر هنری، تکنولوژیکی و ترکیبی انقلابی به نمونه ای نمادین از هنر مدرن مبدل شد. به عنوان مثال، استفاده از آهن نه تنها در سازه بلکه به عنوان مصالح برای دکوراسیون داخلی، به عنوان بخشی از یک برنامه ی معماری مبتنی بر پلان باز و مفصل بندی سه بعدی فضا، سهم منحصر به فرد هورتا در توسعه معماری اواخر قرن نوزدهم محسوب می شود.
سایر ساختمان های مهمی که در شهر بروکسل توسط هورتا طراحی شده اند، عبارتند از : هتل وینسینگر(6-1895)، طراحی داخلی هتل ون ایتولده (8-1895)، “خانه مردم” (1898-1896)، هتل سلوِی(1900-1895)، خانه دوبوا (1901)، فروشگاه های وُاکز(1903)، مرکز هنرهای زیبا بروکسل(1928) و ایستگاه مرکزی بروکسل(1937). معمار فرانسوی، ویکتور گیمارد، که به دلیل طرح های آرت نووی خود در ورودی های مترو پاریس مشهور است، به شدت تحت تاثیر طراحی های هورتا قرار داشت و سبکی موسوم به “سبک شلاقی” (این سبک به دلیل خطوط آزاد و منحنی و شلاق گونه اش اینگونه خوانده می شد) را در سراسر اروپا ترویج داد. هورتا پس از اقامت در ایالات متحده (1919-1916)، به یک سبک سنتی تر که از معماری کلاسیک یونان وام گرفته بود، برگشت.
آموزش معماری
هورتا در شهر گنت بلژیک متولد شد و سپس در دانشکده معماری در آکادمی سلطنتی هنرهای زیبای گنت تحصیل کرد. در سال 1878 هورتا به پاریس نقل مکان کرد و در آنجا مدتی برای معمار ژول دیبویسون در مون مارتر کار کرد. در این جا بود که او سبک های متداول امپرسیونیسم و نقطه چینی (یکی از سبک‌های نقاشی نئوامپرسیونیسم )را فرا گرفت و با پتانسیل های معماری مصالحی نظیر اهن و شیشه آشنا شد.
در سال 1880 و در پی فوت پدرش، او به بلژیک بازگشت و در آکادمی سلطنتی هنرهای زیبا در شهر بروکسل ثبت نام کرد. هورتا که دانش آموز ممتازی بود، به استودیوی استاد خود، آلفونس بالات (1819-1895) معمار رسمی پادشاه لئوپولد دوم پیوست. هورتا با بالات در ساخت گلخانه های سلطنتی لاکن (منطقه ای در شمال بروکسل) همکاری کرد. در این ساختمان مصالح آهن و شیشه نقش مهمی در طراحی به خود اختصاص داده بودند. در سال 1884در بخش طراحی معماری و برای طراحی پارلمان بلژیک، هورتا برنده جایزه ی گودُشارل شد. در همان سال و پس از فارغ التحصیلی از آکادمی، جایزه بزرگ معماری نیز به او اهدا شد.
معمار تمام وقت
هورتا در سال 1885 با مجموعه ای از خانه های کوچک که به وضوح استعدادهای او را به نمایش می گذاشت، شروع به کار کرد. او همچنین به انجمن مرکزی معماری بلژیک پیوست و طی چندین سال بعد در مسابقات متعددی برای طراحی ساختمان های عمومی شرکت کرد و جوایز متعددی را به دست آورد. از همان ابتدا، رویکرد طراحی او بر خطوط و منحنی ها متمرکز بود. در سال 1888 او به فراماسون ها پیوست و به طور فعال در این سازمان به شبکه سازی با افراد مختلف پرداخت.
این فعالیت های او بعدها(از سال 1893) منجر به پیشنهادات کاری بسیاری برای طراحی خانه، فروشگاه و سایر ساختمان های تجاری شد. در سال 1892 او به دانشکده معماری در دانشگاه آزاد بروکسل پیوست و در سال 1893 به پروفسور معماری ارتقا مقام یافت ، سمتی که تا سال 1911 آن را حفظ کرد.
آرت نووُ(هنر نو): هتل تاسل
نقطه عطف حرفه ای هورتا در سال 1892 بود، زمانی که او در اولین نمایشگاه آرت نوو شرکت کرد و در طراحی هتل تاسل، اولین ساختمان ساخته شده به سبک آرت نووُ از آن الهام گرفت. او در این ساختمان با استفاده از طراحی پلان به صورت پلان باز و نیز استفاده ترکیبی از ویژگی های ساختاری آهن و فرم های گیاهی منحنی که بعد ها به عنوان ” شلاق گیاهی” شناخته شد، باعث انقلابی در طراحی ساختمان شد. این تزئینات مارپیچ که استادانه از فلز و شیشه ساخته شده بودند در پشت یک نمای سنگی پنهان شده بودند تا ساختمان در هماهنگی هر چه بیشتر با خانه های معمولی اطرافش به نظر برسد.
تزئینات آهنی مشابه در طراحی فضاهای داخلی در طرح های دیگر هورتا، از جمله در طراحی خانه خودش که اکنون موزه هورتا در بروکسل است، نیز دیده می شد. در ساختمان خانه هورتا سقف شیشه ای بالای راه پله اصلی از مصالح شیشه، چوب و آهن به صورت یکپارچه طراحی شده است به گونه ای که پیچک های منحنی شکل در امتداد ستون ها و نرده ها جریان دارند و با تزئینات ظریف دیوار و موزاییک های کف تکمیل می شوند. هورتا در چندین ساختمان خود (مانند هتل تاسل)، از عناصری از معماری گوتیک و همچنین تزئینات روکوکو نیز استفاده کرده است.
هورتا که به عنوان رئیس انجمن مرکزی معماری بلژیک (1895-1894) انتخاب شده بود، اواخر دهه 1890 را صرف طراحی و ساخت خانه مردم، مقر حزب مترقی کارگران بلژیک کرد. ساختمان خانه مردم به عنوان اولین ساختمانی در بلژیک که نمای عمدتاً آهنی و شیشه ای داشت، مجموعه بزرگی از دفاتر، اتاق های جلسه، سالن کنفرانس و کنسرت با ظرفیت 2000 نفر را در خود جای داده بود. تخریب این ساختمان در سال 1965 باعث رسوایی بزرگ و اعتراض بیش از 700 معمار در سراسر جهان شد.
طراحی های کلاسیک قرن بیستم
با ورود به قرن بیستم و پس از تقریبا یک دهه طراحی ساختمان ها و فضاهای داخلی به سبک آرت نووُ، هورتا به تدریج به سبکی ساده تر و کم زرق و برق تری روی آورد و از نقوش معماری یونانی و رومی استفاده کرد. من جمله در طرح گسترش هتل ون ایتولده (1901) که از ستون های مرمری استفاده کرده است.
در سال 1906، هورتا مسئول طراحی بیمارستان جدید دانشگاه بروگمن شد. در سال 1911 طراحی این بیمارستان که طرحی غیرمعمولی داشت و به صورت چند پاویون کم ارتفاع و پراکنده در زمین 18 هکتاری بود شروع شد. هر چند که به دلیل شروع جنگ بازگشایی آن تا سال 1923 به تعویق افتاد. یکی دیگر از پروژه های تأخیر افتاده هورتا موزه هنرهای زیبای تورنای (28-1907) بود که در طراحی آن از تعداد زیادی از عناصر کلاسیک وام گرفته شده از دوران باستان استفاده شده بود.
در سال‌های قبل از جنگ (13-1910) هورتا همچنین طراحی ایستگاه مرکزی راه‌آهن بروکسل که بخشی از یک برنامه بزرگ‌تر توسعه شهری در پایتخت بلژیک بود را شروع کرده بود. هر چند که به دلیل شروع جنگ و همچنین مشکلات متعدد مربوط به مجوز و برنامه ریزی ، ساخت و ساز آن تا اواخر دهه 1930 شروع نشد. هورتا، از سال 1912 تا سال 1915، به سمت مدیر آکادمی سلطنتی هنر در بروکسل منصوب شده بود.
بریتانیا و آمریکا
در فوریه 1915، هورتا به لندن سفر کرد و در آن جا در کنفرانس برنامه ریزی شهری درباره ی بازسازی بلژیک، که توسط انجمن بین المللی باغ شهرها و نیز انجمن برنامه ریزی شهری برنامه ریزی شده بود، شرکت کرد. سپس او در همین سال به آمریکا سفر کرد و در آن جا پیش از آن که به سمت استادی در دانشکده معماری دانشگاه جورج واشنگتن منصوب شود، در دانشگاه های ام آی تی، کرنل، هاروارد و ییل در باب معماری مدرن سخنرانی کرد. در سال 1919، او به بلژیک بازگشت و عضو کامل آکادمی سلطنتی بلژیک شد.
معماری پس از جنگ
در شرایط ریاضت اقتصادی پس از جنگ، سبک آرت نوو بسیار تجمّلی و گران به نظر می رسید. در واقع در این برهه زمانی، هورتا نیز از سبک آرت نوو دور شده بود و دیگر از نقوش بیومورفیک در معماری خود استفاده نمی کرد و در عوض، از عناصر کلاسیک و یک سبک هندسی مرسوم تر که زیربنای تعدادی از جنبش های هنری آوانگارد قاره ای مانند گروه طراحی د استایل (یک جنبش هنری از هنرمندان هلندی) (31-1917) ، نئوپلاستیسیسم موندریان (استفاده از شکل های بنیادی – به خصوص مکعب – و عناصر عمودی و افقی، سه رنگ اصلی و سه غیر رنگ سیاه و سفید و خاکستری)، المنتارسیم تئو وان دوسبرگ (31-1924) (استفاده از سطوح اریب برای پویا شدن نقاشی.) و سبک در حال ظهور آرت دکو (به‌کارگیری اشکال هندسی دقیق و جسورانه و رنگ های روشن) (40-1925) بود، استفاده می کرد.
یکی از کارهای شاخص هورتا پس از جنگ، طراحی مرکز هنرهای زیبا، یک مرکز فرهنگی چند منظوره، بود که او با استفاده از سبکی ساده که نوید دهنده آرت دکو و شامل نقوش برگرفته از کوبیسم بود آن را طراحی کرد.
که او با استفاده از سبکی ساده و شدید طراحی کرد که آرت دکو را پیش بینی می‌کرد و شامل نقوش برگرفته از کوبیسم بود. نمای این ساختمان از روکش سنگ ساخته شده است، اما سازه اصلی آن از بتن مسلح است. سالن تخم مرغی شکل هانری له بوئوف در این مرکز به عنوان یکی از بزرگترین سالن های نمایش جهان شناخته شد.
در طول سال های 1927 تا 19931، هورتا سمت مدیر آکادمی سلطنتی هنرهای زیبای بروکسل را بر عهده داشت و در سال 1932، به پاس خدمات او به هنر، نشان بارون توسط پادشاه بلژیک، آلبرت اول، به او اعطا شد.
ایستگاه مرکزی راه آهن بروکسل
هورتا کار بر روی این پروژه معماری را در سال 1910 آغاز کرد، اما ساخت آن تنها در سال 1937 آغاز شد، قبل از اینکه به دلیل جنگ جهانی دوم ساخت و ساز آن دوباره به تاخیر بیفتد. ساخت و ساز سرانجام در سال 1946 آغاز شده و در نهایت در اکتبر 1952 افتتاح شد. هورتا در سال 1947 چشم از جهان فرو بست و نتوانست شاهد افتتاحیه آن در سال 1952 باشد.
میراث
شهرت هورتا، علیرغم دستیابی به موفقیت قابل توجهی در طول حرفه معماری، با تغییر افکار عمومی علیه آرت نوو کاهش یافت. برخی از ساختمان های او تنها به عنوان مجموعه ای از تزئینات غیر ضروری تلقی می شدند و ویژگی های فضایی استثنایی آنها نادیده گرفته می شد. با این وجود پس از تخریب خانه ی مردم در سال 1965، قدردانی عمومی از کار او پیشرفت چشمگیری داشت. هورتا در طراحی هایش علاوه بر استفاده انقلابی از سیستم های سازه ای آهن و شیشه، همواره با حساسیت، ظرافت و زیبایی طراحی می‌کرد. امروزه چهار ساختمان از طراحی های او در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
سایر طراحان/معماران معروف قرن 19 ام
- جان نش (1835-1752)
معمار دوره نیابت سلطنت در لندن (معماری نیابت سلطنت، سبکی از معماری است که به ساختمان‌هایی اشاره دارد که در اوایل قرن ۱۹ میلادی، زمانی که شاهزاده جرج چهارم عهده‌دار نیابت سلطنت بوده، در بریتانیا ساخته شده است.)
- کارل فریدریش شینکل (1841-1781)
معمار سبک نئوکلاسیک برلین
- ریچارد آپچان(78-1802)
معماری گوتیک/ رومانسک
- اوژن ویوله لودوک (79-1814)
طراح سبک گوتیک، قرون وسطایی
- جیمز رنویک (95-1818)
معمار سبک نئوگوتیک
- ریچارد موریس هانت (95-1827)
مدیر معماری آمریکا
- ویلیام لی بارون جنی (1907-1832)
یکی از بنیانگذاران اولین مکتب معماری آسمان خراش شیکاگو.
منابع
- ویژوال آرتز