زندگینامه ویلیام لی بارون جنی
ویلیام لی بارون جنی، نه تنها از اولین معماران آمریکایی پیشگام در طراحی آسمانخراش های بلند بود ، بلکه یک مهندس، مبتکر در فناوری ساختمان، طراح پارک و شهرساز نیز بود. او علاوه بر پیش بینی فضای داخلی سیال فرانک لوید رایت (1959-1868) و همچنین اصطلاح باهاوس در طراحی هایش، بنیانگذار مکتب معماری آسمان خراش های شیکاگو بود و بیشتر به خاطر طراحی ساختمان 10 طبقه بیمه خانه در شیکاگو شناخته شده است. (1885-1884). این ساختمان، اولین ساختمان در آمریکاست که در آن از اسکلت فلزی به جای سنگ و آجر برای نگه داشتن طبقات بالایی آن استفاده شده است.
او از همین روش ساخت در ساختمان لودینگتون، شیکاگو (1891) برای کمک به تحمل وزن عظیم ماشین های چاپ یک شرکت انتشاراتی استفاده کرد. طراحی انقلابی او به معماران کمک کرد تا دیگر به هنگام طراحی نگران چگونگی تحل وزن ساختمان نباشند و به آن ها این امکان را داد که حتی سازه های بلندتری بسازند. از دیگر سازه های بلندمرتبه ی معروف شیکاگو که توسط جنی طراحی شده اند، می توان به ساختمان اول لیتر (1879) و ساختمان دوم لیتر (1889-1891) اشاره کرد.
ساختمان دوم نمونه ای عالی از یکی دیگر از پیشرفت های مهم جنی در معماری قرن نوزدهم است، چرا که او در این ساختمان به طور خلاقانه ای، به منظور حل مشکل نسوز کردن ساختمان‌های بلند، از کف‌پوش‌ها و پارتیشن‌های آهنی و سفالی استفاده کرد. علاوه بر فن آوری و طراحی آسمان خراش ها، جنی در هنر و فرهنگ شهری آمریکا نیز سهم چشم گیری داشت. از این جمله می توان به ایجاد مجموعه ای از پارک های بزرگ و کوچک، در شیکاگو، به شیوه شهرساز فرانسوی بارون هاوسمان (91-1809) اشاره کرد. ویلیام لی بارون جنی، یکی از بزرگترین معماران اولین مکتب شیکاگو است.
تحصیلات معماری و مهندسی
ویلیام لی بارون جنی ، پسر ویلیام پروکتور جنی و الیزا لبارون گیبز، در خانواده‌ای از صاحبان کشتی‌های شکار نهنگ در فیرهونِ ماساچوست، به دنیا آمد. او در آکادمی فیلیپس، آندوور و سایر مدارس نیوانگلند دوران تحصیل خود را سپری کرد. پس از سفر به اقیانوس آرام جنوبی، او برای تحصیل در رشته مهندسی عمران وارد دانشکده علمی لارنس دانشگاه هاروارد شد، اما از آنجایی که آموزش آنجا به نظرش مناسب و کافی نبود به مدرسه مرکزی هنر و صنایع پاریس که در آن زمان به عنوان خواهر خوانده مدرسه هنرهای زیبا در نظر گرفته می شد، منتقل شد و بین سال های 1853 تا 1856 در آن جا به تحصیل مهندسی و معماری پرداخت.
او در آنجا جدیدترین تکنیک های ساخت و ساز آهن و همچنین مکتب عملکردگرایی کلاسیک ژان نیکولا لوئیز دوران (1834-1760)، استاد معماری در مدرسه پلی‌تکنیک فرانسه، را که در آن زمان جز برنامه درسی استاندارد معماری دانشکده های مهندسی فرانسه بود، فرا گرفت. یکی از همکلاسی های جنی، گوستاو ایفل (1832-1923) بود که برج ایفل (1889-1887) ، یکی از به یاد ماندنی ترین نمونه های هنر عمومی در اروپا، را طراحی کرده است.
معمار شیکاگو
در سال 1861، پس از کار در مکزیک، جنی به ایالات متحده بازگشت و به ارتش اتحادیه پیوست و استحکامات و سایر تأسیسات نظامی را طراحی کرد. پس از جنگ، او به شیکاگو نقل مکان کرد و در آنجا دفتر طراحی خود را که در طراحی ساختمان های تجاری و برنامه ریزی شهری تخصص داشت، افتتاح کرد. یکی از اولین پروژه های طراحی که به او واگذار شد، طراحی پارک های غربی بود که جنی در طراحی آن از طرح تجدید حیات پاریس که توسط بارون هاوسمان، شهرساز فرانسوی، ارائه شده بود، الهام گرفت.
این الگو شامل ایجاد سیستمی از پارک های اصلی، نظیر پارک های هومبولت، گارفیلد و داگلاس و نیز پارک های کوچکی بود که با بلوارهای بزرگ و درخت‌کاری‌شده به هم متصل شده بودند. در همان زمان او با معماران منظر فردریک اولمستد (1903-1822) و کالورت واکس (95-1824) در برنامه ریزی ریورسایدِ ایلینویز، همکاری کرد.
او هم چنین در این سایت چندین خانه و ساختمان مهم بزرگتر را نیز طراحی کرد. مشخصه کارهای طراحی مسکونی او، همانطور که در خانه سرهنگ جیمز اچ. بوون (1868)در هاید پارکِ ایلینویر دیده می شود،خانه‌هایی پلان آزاد و باز و مجهز به جدیدترین امکانات فنی بود. این در حالی است که طراحی های پلان بازاو، به عنوان مثال در این کلبه سوئیسی، با فاصله زمانی حدود 30 سال پیش از سبک “معماری اُرگانیک” یا “طبیعت‌وار” فرانک لوید رایت طراحی شده بود. اگرچه ترجیح شخصی جنی برای سبک مدرن معماری گوتیک بود اما سبک طراحی او در حالت کلی از سبک التقاطی که در آن دوران رایج بود، پیروی می کرد.
تدریس و مطالعه
در طول دوره 77-1876، جنی هر هفته به آن آربور، جایی که برای اولین بار به سمت استادی معماری در دانشگاه میشیگان منصوب شده بود، رفت و آمد داشت. در این دوران او نوشته های مرتبط با نظریه و تمرین طراحی ساختمان را که توسط افرادی نظیر کارشناس اسکاتلندی، جیمز فرگوسن (1886-1808)، معمار و سازنده بسیار تأثیرگذار فرانسوی، اوژن ویوله لودوک (79-1814) و نیز سایر نویسندگان مهم معماری قرن خود نگارش شده بود را تحلیل کرد.
سپس ایده های آنها را با هم ترکیب کرده و به دانشجوی خود منتقل می کرد. از آنجایی که دانشجویان او شامل برخی از برجسته ترین معماران قرن نوزدهم، مانند دانیل برنهام (1846-1912)، لوئیس سالیوان (1924-1856)، ویلیام هولابرد و مارتین روشه بودند، لذا می توان جنی را بنیانگذار مکتب معماری شیکاگو نامید.
معماری آسمانخراش ها
در واقع، شهرت بین‌المللی جنی عمدتاً به خاطر ساختمان های تجاری بلندمرتبه اش در شیکاگو است، جایی که از او به عنوان «پدر آسمان خراش آمریکایی» یاد می شود. جنی اولین بار در سال 1879 با طراحی ساختمان لیتِر که به مثابه یک جعبه شیشه ای بود، اقدام به ساخت گونه ای از ساختمان های مرتفع و چند طبقه نمود که ساخت آن ارتفاع در آن زمان تنها با اختراع آسانسور ایمنی شرکت اوتیس، امکان پذیر شده بود.
ساخت چنین ساختمان های مرتفعی، موجب کاهش قطعه زمین لازم برای ساخت و ساز و افزایش سودآوری کل ساختمان می شد. از طرفی با استفاده از ستون های آهنی در بخش های سازه ای بیرونی، امکان ساخت پنجره های بزرگتر در نماهای بیرونی ساختمان فراهم شده بود که باعث تمایز آن با ساختمان های معمولی گذشته می شد.
در ساختمان 9 طبقه بیمه خانه (1885-1884)، او از پیشرفته ترین فن آوری ها برای ایجاد نمونه اولیه آسمان خراشی که از یک اسکلت فلزی محصور در مصالح بنایی و متشکل از ستون ها، تیر ها، شاه تیر و تیرچه های کف تشکیل شده بود، استفاده کرد. او قاب نسوزی که در داخل از آن استفاده کرده بود را با قرار دادن ستون های آهنی در پایه های آجری به جداره های بیرونی ساختمان نیز گسترش داد.
در ساختمان دوم لیتِر (در حال حاضر سیرز، ساختمان روباک) (91-1889)، جنی با استفاده از تکیه گاه های آهنی و تیرهای فولادی، دیوارهای خارجی نما را به میزان بی سابقه ای باز کرد. کیفیت شدیدا مکعبی شکل این ساختمان در ارتفاع، آموزه‌های دوراند را به یاد می‌آورد، این در حالی است که این سازه سال ها پیش از ساختمان تاثیر گذار مدرسه طراحی باهاوس در آلمان ساخته شده است.
نمای ساختمان به واسطه ی ستون‌های عریضی که با سرستون‌های ساده پوشیده شده بودند، به نه قسمت تقسیم شده بود و یک قرنیز ساده در بالای کل ساختمان قرار داشت. ساختمان با سنگ گرانیت مایل به صورتی نما شده بود. از دیگر اثار او می توان به ساختمان منهتن (1891-1889) و ساختمان لودینگتون اشاره کرد. در ساختمان منهتن، جنی موفق شد اولین ساختار اداری 16 طبقه را طراحی کند این در حالی است که زیباترین و هماهنگ ترین اثر او، ساختمان عظیم لودینگتون (1891) می باشد.
موسسه معماران امریکا
در سال 1872، جنی یکی از همکاران مؤسسه معماران آمریکا (AIA) شد و در سال 1885 به عضویت آن درآمد. او از سال 1898 تا 1899 به عنوان معاون اول رئیس جمهور خدمت کرد. در سال 1893 او به برگزاری نمایشگاه جهانی کلمبیایی( یا نمایشگاه جهانی شیکاگو )که در شیکاگو برگزار می شد کمک کرد و ساختمان باغبانی آن را طراحی کرد. این ساختمان که یکی از بهترین سازه های نمایشگاه در نظر گرفته می شد، مساحت 21 هزار مترمربعی اش آن را به بزرگترین باغ گیاه‌شناسی تبدیل کرده است. جنی در سن 74 سالگی در لس آنجلس کالیفرنیا درگذشت.
سایر معماران معروف آمریکا
معماری احیای یونانی
- توماس جفرسون (1826-1743)
- بنجامین هنری لاتروب (1820-1764)
نئوکلاسیک
- ویلیام تورنتون (1828-1759)
- چارلز بولفینچ (1844-1763)
نئوگوتیک
- ریچارد آپجان (78-1802)
- جیمز رنویک (95-1818)
رومانسک
- هنری هابسون ریچاردسون (86-1838)
هنرهای زیبا
- ریچارد موریس هانت (95-1827)
- کاس گیلبرت (1934-1859)
برج های آسمان خراش قرن بیستم
- دومین مکتب معماری شیکاگو (75-1940)
- شرکت اسکیدمور و شرکت اُوینگز و مریل ( از سال1936)
- فضلور خان (82-1929)
- سبک بین المللیِ معماری مدرن (70-1920)
منابع
- ویژوال آرتز